Đông trùng hạ thảo mỹ dưới góc nhìn tây y

Đông trùng hạ thảo không chỉ được Đông y coi là vị thuốc quý. Tây y cũng có rất nhiều nghiên cứu về loài nấm này và khẳng định, nó có thể nâng cao hệ miễn dịch, giải độc thận, tăng cường chức năng gan và khả năng tình dục.

Các nghiên cứu lâm sàng cho cho thấy, đông trùng hạ thảo có rất nhiều công dụng:

Tăng sức bền: Liều 3 g đông trùng hạ thảo mỗi ngày cho kết quả tốt trong việc gia tăng năng lượng cơ thể cho người cao tuổi bị các bệnh mạn tính. Một thí nghiệm thực hiện năm 2004 tại Mỹ cho thấy những người ở độ tuổi 40-70 có sức khỏe tốt nếu được dùng trích tinh đông trùng hạ thảo trong 12 tuần đã có sự gia tăng sức bền thể lực so với nhóm đối chỉ dùng giả dược.

Cải thiện chức năng gan: Kết quả một nghiên cứu thực hiện trên 70 bệnh nhân viêm gan B hoặc xơ gan cho thấy, loại nấm này giúp cải thiện chức năng gan. Một thí nghiệm khác thực hiện trên 33 bệnh nhân viêm gan B cũng cho kết quả tương tự.

Giải độc cho thận: Thử nghiệm mù đôi được thực hiện trên 21 bệnh nhân cao tuổi theo liệu trình điều trị với amikacine (một kháng sinh rất độc cho thận), người ta quan sát thấy bệnh nhân có sử dụng nấm thì thận được bảo vệ tốt hơn, giảm tác dụng gây độc của kháng sinh so với nhóm đối chiếu dùng giả dược. Kết quả một nghiên cứu khác trên 51 bệnh nhân bị suy thận chỉ dùng nấm đông trùng hạ thảo thì thấy có cải thiện chức năng thận và hệ miễn dịch. Một thử nghiệm khác cũng được thực hiện trên 69 bệnh nhân ghép thận, kết quả là nấm đã làm giảm độc tính của cyclosporine trên thận.

Nâng cao khả năng miễn dịch: Một thí nghiệm kéo dài 5 năm trên 61 bệnh nhân bị bệnh lupus cho thấy, việc dùng đông trùng hạ thảo với liều 3-4 g/ngày và artémisinine (0,6 g/ngày) đã làm giảm sự tái diễn căn bệnh tự miễn này. Trong một thí nghiệm khác với các bệnh nhân bị ung thư giai đoạn tiến triển, người ta kết luận rằng các bệnh nhân được điều trị bằng loại nấm này đã được cải thiện chức năng miễn dịch và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Kích thích chức năng tình dục: 5 nghiên cứu tại Trung Quốc với trên 1.000 người tham gia ở cả 2 phái với liều lượng 3 g/ngày cho thấy, nấm này có hiệu quả trong việc kích thích chức năng tình dục ở những người bị giảm sút.

Làm dịu triệu chứng bệnh hô hấp: Nhiều nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy, nấm đông trùng hạ thảo tỏ ra hữu hiệu trong việc làm dịu các triệu chứng của nhiều bệnh hô hấp, cụ thể là viêm phế quản mạn tính

Làm giảm LDL-cholesterol trong máu: Nghiên cứu trên 273 người tại Trung Quốc bị cao lipid máu với liều 3 g/ngày đã làm giảm lượng cholesterol toàn thể và giúp gia tăng cholesterol tốt.

Đông trùng hạ thảo tự nhiên đứng trước nguy cơ tuyệt chủng

Hoạt động khai thác quá mức có thể khiến đông trùng hạ thảo, loài nấm mà nhiều người sử dụng để tăng cường sinh lực, biến mất vĩnh viễn.

Nấm Yarsagumba hay đông trùng hạ thảo là loài nấm ký sinh có khả năng tiêu diệt ruồi sống trên cơ thể sâu bướm ma. Giá của một kg nấm có chất lượng cao có thể lên tới hàng nghìn USD.

Trong nhiều thập kỷ qua, nấm Yarsagumba hay đông trùng hạ thảo, tên của một loại nấm hiếm được coi là “Viagra của dãy Himalaya”, mang đến nguồn thu nhập tương đối lớn cho những người dân nghèo Nepal sống dưới chân dãy núi Himalaya. Nhưng do hoạt động săn lùng diễn ra ngày càng ráo riết, loại nấm này, chỉ mọc ở độ cao 3.500 m ở Nepal, ngày càng hiếm và các nhà khoa học lo ngại chúng sắp biến mất vĩnh viễn, China Daily đưa tin.

Hàng năm đàn ông, phụ nữ và trẻ em lên núi để tìm nấm Yarsagumba. Dù chưa có bằng chứng khoa học, các thầy thuốc người Hoa và người Tây Tạng coi loại nấm nhỏ này là thuốc bổ có tác dụng tăng cường sinh lực.

Người ta bắt đầu khai thách nấm Yarsagumba từ 30 năm trước. Tshewang Lama, một người dân Nepal sống ở ngôi làng gần biên giới Tây Tạng, từng chứng kiến một số sĩ quan quân đội Trung Quốc ở ngôi làng Tây Tạng gần đó sắc nấm Yarsagumba cho binh sĩ uống để làm tăng khả năng miễn dịch, chữa bệnh lao, kiệt sức, liệt và ung thư. Lama đã dùng loại nấm này để chữa chứng rối loại giấc ngủ và một số vấn đề sức khỏe khác. Từ đó, ông trở thành một trong những người thu hái nấm đầu tiên.

Nhu cầu sử dụng nấm ở Trung Quốc đang tăng nhanh. Năm nay người dân được trả 6 USD cho một cây nấm bằng quả ớt khô – mức giá cao gấp đôi năm ngoái. Ở Kathmandu, thủ đô của Nepal, giá của nấm chất lượng cao lên tới 31.000 USD/kg.

Khi 70% thu nhập của người dân dưới chân dãy núi Himalaya tới từ hoạt động bán nấm, sinh kế của của họ đang trở nên bấp bênh vì số lượng nấm đang giảm mạnh.

Cứ tới tháng 5 và 6 hàng năm, hàng nghìn người dân Nepal di chuyển bằng xe la hoặc xe bò tới những vùng đồng cỏ cao để tìm kiếm những cây nấm nhỏ xíu chồi lên từ mặt đất.

Uttam Babu Shrestha, người có bằng của Đại học Massachusetts tại Mỹ, kể rằng cách đây 10 năm, người dân thu được vài kg trong mỗi chuyến như thế, nhưng ngày nay họ chỉ lượm được rất ít nấm. Sau một mùa thu nấm, nhiều người trở về với một nhúm nấm.

“Săn lùng quá mức, thu hoạch trước khi nấm trưởng thành, phá hủy môi trường sống là nguyên nhân khiến số lượng nấm giảm dần. Thậm chí biến đổi khí hậu cũng có thể là một nguyên nhân. 2012 là năm tồi tệ nhất. Nhiều người tìm nấm ở Dolpa (khu vực gần biên giới Tây Tạng) trở về tay không. Nếu tình trạng này tiếp diễn thì loài nấm đó sắp tuyệt chủng", Shrestha nhận định.

Khoảng 50.000 người tại Dolpa tìm nấm hàng năm. Năm ngoái họ mang về nhà 1.170 kg nấm.

Shrestha cho biết tình trạng vứt rác, tiểu tiện bừa bãi, hành vi đốn cây để nấu ăn và sưởi ấm đang làm thay đổi môi trường trên những ngọn đồi, nơi nấm Yarsagumba mọc.

Các quan chức Nepal cho biết chính phủ thu được 132.000 USD từ xuất khẩu nấm trong năm 2011. Con số này có thể thấp hơn nhiều so với thực tế, vì dân làng thường bán thẳng nấm sang Tây Tạng mà không kê khai với nhà chức trách.

Nhà làm phim Dipendra Bhandari, người thực hiện bộ phim tài liệu về hoạt động thu hái nấm mang tên “Hành trình tới Yarsa”, nói rằng trẻ em ở các ngôi làng xa xôi thường theo bố mẹ chúng đi hái nấm khi chúng được nghỉ học trong 2 tháng. Theo Bhandari, việc khá nguy hiểm vì người thu hái nấm có thể bị ốm hoặc chết trong hành trình dài. 7 người mất mạng khi tranh chấp nấm với người địa phương ở vùng phía tây Nepal vào năm 2009. Trước đó 2 năm, ít nhất 16 người đã tử vong khi bão tuyết ập xuống và chôn vùi lều trại của họ.

Ông Lama cho rằng chính phủ nên kiểm soát hoạt động buôn bán và khai thác, đồng thời thúc đẩy hoạt động của các thể chế địa phương để bảo đảm an toàn và quyền lợi của người thu hoạch nấm.

Tác dụng của đông trùng hạ thảo là gì?

Đông trùng Hạ thảo có tên khoa học là Cordiceps sinensis, thuộc nhóm Ascomycetes, là loại nấm thường ký sinh trên sâu Hepialus fabricius. Vào mùa đông, sâu nằm ở dưới đất, nấm phát triển và hút chất bổ của toàn thân sâu làm sâu chết. Đến mùa hạ, nấm mọc chồi khỏi mặt đất, hình dạng giống ngón tay, dài khoảng 4 - 11cm nhưng gốc vẫn dính liền vào đầu sâu.

Thuốc Đông trùng (mùa đông là côn trùng) Hạ thảo (mùa hè là cỏ cây) bao gồm cả nấm và sâu được tìm thấy ở vùng núi cao trên 4.000m ở Trung Quốc, nhất là ở Tứ Xuyên. Ngày nay, người ta trồng vị thuốc này với chất nền là gạo với khoảng 10 nguồn cordiceps được nuôi cấy.

Tác dụng của thảo dược đông trùng hạ thảo:

 Đông trùng hạ thảo giúp chống lại bệnh tật, tăng cường hệ miễn dịch trong các trường hợp suy giảm miễn dịch với các bệnh như HIV/AIDS, bệnh thấp khớp, các bệnh về đường hô hấp và cả bệnh ung thư. Đông trùng hạ thảo cũng giúp tăng cường sinh lực và khả năng tình dục.

Có nhiều cuộc thử nghiệm y học chứng minh được những hiệu quả chữa trị của đông trùng hạ thảo. Rất nhiều cuộc nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đông trùng hạ thảo Sinensis có khả năng sản sinh ra nhiều chất kháng sinh hữu hiệu, các chất tăng cường hệ miễn dịch, các sinh chất chống u bướu và chống oxy hóa.

Đông trùng hạ thảo có khả năng kiểm soát và điều chỉnh sự phân chia các tế bào ung thư và các tế bào ác tính, nghĩa là nó có giúp kéo dài thời gian lây lan của các tế bào ung thư trong cơ thể người bệnh, hỗ trợ cho việc chữa trị, đông trùng hạ thảo cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, đồng thời là nguồn cung cấp thảo dược trong quá trình chữa ung thư và điều trị những khối u ác tính.

Trong đông trùng hạ thảo gồm có những chất dinh dưỡng nào?

Các phân tích hoá học cho thấy trong sinh khối (biomass) của đông trùng hạ thảo có 17 acid amin khác nhau, có D-mannitol, có lipid, có nhiều nguyên tố vi lượng (Al, Si, K, Na...). Quan trọng hơn là trong sinh khối đông trùng hạ thảo có nhiều chất hoạt động sinh học mà các nhà khoa học đang phát hiện dần dần ra nhờ các tiến bộ của ngành hoá học các hợp chất tự nhiên. Nhiều hoạt chất này có giá trị dược liệu thần kỳ. Trong đó phi kể đến cordiceptic acid, cordycepin, adenosine, hydroxyethyl-adenosine. Đáng chú ý hơn cả là nhóm hoạt chất HEAA ( Hydroxy-Ethyl-Adenosine- Analogs). đông trùng hạ thảo còn có chứa nhiều loại vitamin (trong 100g đông trùng hạ thảo có 0,12 g vitamin B12; 29,19 mg vitamin A; 116,03 mg vitamin C, ngoài ra còn có vitamin B2 (riboflavin), vitamin E, vitamin K...)